استاد مرتضي‌ مطهري‌

-1-13 در 13 بهمن‌ ماه‌ سال‌ 1298 هجري‌ شمسي‌ در شهر فريمان‌ از توابع‌ مشهد در خانواده‌اي‌ از اهل‌ علم‌ و تقوا كودكي‌ ديده‌ به‌ جهان‌ گشود؛ خانه‌اي‌ كه‌ انوار علم‌ و ايمان، تقوا و پاكي، راستي‌ و درستي‌ در آن‌ پرتوافكنده‌ بود و نام‌ شايسته‌ي‌ «مطهري» بهترين‌ معرف‌ اين‌ بيت‌ پاك‌ و مطهر بود. آري‌ اين‌ بزرگ‌ترين‌ نعمتي‌ بود كه‌ از جانب‌ پروردگار به‌ شيخ‌ محمدحسين‌ مطهري‌ (مردي‌ كه‌ عمري‌ را در طريق‌ حق‌ پيموده‌ و تقوا و پاكي‌ و اخلاص‌ در وجودش‌ تجسم‌ عيني‌ يافته‌ بود) داده‌ شد، چرا كه‌ شايسته‌ نبود نور علم‌ و تقوا در اين‌ خانواده‌ به‌ خاموشي‌ گرايد بلكه‌ بايد فرزندي‌ در اين‌ خانواده‌ متولد گردد كه‌ مشعل‌ فروزان‌ اسلام‌ را در دست‌ گيرد و به‌ اقصي‌ نقاط‌ اين‌ جامعه‌ي‌ اسلامي‌ نور بيفشاند و با كردار و گفتار خويش‌ بشارت‌ از غلبه‌ي‌ حق‌ بر باطل‌ و ايمان‌ بر كفر دهد. آري، تقدير خداي‌ تعالي‌ چنين‌ بود كه‌ بر اين‌ جامعه‌ي‌ اسلامي‌ منت‌ نهاده‌ كوكب‌ هدايتي‌ ارزاني‌ دارد كه‌ در شب‌ يلداي‌ جهل‌ و ظلمت‌ دليل‌ و رهنماي‌ حقيقت‌ جويان‌ و حق‌ پرستان‌ باشد و در تاريك‌ترين‌ دوراني‌ كه‌ اسلام‌ عزيز از اطراف‌ و جوانب‌ مورد حمله‌ قرار مي‌گيرد با پاسداري‌ از آن‌ برخيزد و دين‌ خدا را ياري‌ دهد. سرانجام‌ اين‌ ستاره‌ي‌ درخشان‌ هدايت‌ در خانواده‌ي‌ شيخ‌ محمدحسين‌ مطهري‌ طلوع‌ نمود.

‌خانوادگي‌اش‌ حكايت‌ از اين‌ جنبه‌هاي‌ بارز شخصيت‌ او يعني‌ طهارت‌ و پاكي‌ روحش‌ مي‌كرد ولي‌ بايد نامي‌ كه‌ براي‌ او انتخاب‌ مي‌شد نشان‌ دهنده‌ي‌ جنبه‌ي‌ ديگري‌ از شخصيت‌ او باشد و لذا نام‌ «مرتضي» بر او نهادند تا حكايت‌ از روش‌ پسنديده‌ و شيوه‌ مرضي‌ او در زندگي‌ بنمايد، و بدين‌ ترتيب‌ بود كه‌ زندگي‌ «استاد مرتضي‌ مطهري» آغاز شد. 

‌هر چند از حالات‌ و خاطرات‌ دوران‌ كودكي‌اش‌ هنوز اطلاعي‌ در دست‌ نداريم‌ ولي‌ فرازهاي‌ حساسي‌ كه‌ در طول‌ زندگي‌ او سراغ‌ داريم‌ و تقوا و پاكي‌ و صدق‌ و صفايي‌ كه‌ در سراسر زندگي‌ او به‌ چشم‌ ديديم‌ و نيز نشو و نماي‌ او در چنين‌ خانواده‌اي‌ پاك‌ و مطهر همه‌ حاكي‌ از آن‌ است‌ كه‌ در آن‌ سنين‌ خردسالي‌ نيز بسان‌ دوران‌ كودكي‌ پيامبر اكرم‌ از كژي‌ و ناپاكي‌ به‌ دور بوده‌ و از امدادهاي‌ غيبي‌ و تأييدات‌ الهي‌ برخوردار.

‌پس‌ از دوران‌ كودكي‌ به‌ مكتبخانه‌ رفته‌ و به‌ فراگيري‌ قرآن‌ و ديگر تعليمات‌ ابتدائي‌ مي‌پردازد.

‌در سنين‌ حدود ده‌ دوازده‌ سالگي‌ شور و عشق‌ و علاقه‌ي‌ او به‌ اسلام‌ و علوم‌ ديني‌ كه‌ در سراسر زندگي‌ درخشان‌ او متجلي‌ بود در وجودش‌ مشتعل‌ مي‌گردد و هر دم‌ اين‌ شعله‌ را از اعماق‌ وجود او زبانه‌ مي‌كشد. بالاخره‌ راز دل‌ را آشكار و تصميم‌ خويش‌ را مبني‌ بر تحصيل‌ علوم‌ ديني‌ برملا مي‌سازد؛ و اين‌ درست‌ هنگامي‌ است‌ كه‌ ظلم‌ و فشار حكومت‌ استبدادي‌ رضاخان‌ روزگار را بر علما و روحانيون‌ تنگ‌ كرده‌ و چهره‌ي‌ ضد اسلامي‌ او را آشكار نموده‌ است. تصميم‌ استاد مطهري‌ همگان‌ را به‌ حيرت‌ فرو برده‌ بود كه‌ شگفتا! در چنين‌ هنگامي‌ كه‌ اوضاع‌ سخت‌ و ناگواري‌ را كه‌ بر علما و روحانيون‌ مي‌رود به‌ رأي‌العين‌ مشاهده‌ مي‌نمايد چگونه‌ اين‌ جوانك‌ روزها و شبها را در اين‌ انديشه‌ به‌ سر مي‌برد. ناصحان‌ و خيرخواهان‌ به‌ پند و اندرز پرداختند تا بلكه‌ او را از اين‌ انديشه‌ منصرف‌ سازند ولي‌ غافل‌ از آنكه‌ دست‌ ديگري‌ در كار است‌ و راه‌ ديگري‌ در پيش. هر حيله‌اي‌ كه‌ مي‌انديشند سودي‌ نمي‌بخشد و آتشي‌ كه‌ در وجود اين‌ جوانك‌ پاك‌ سرشت‌ نهفته‌ است‌ نه‌ تنها خاموش‌ نگشته‌ بلكه‌ افروخته‌تر مي‌گردد. آخرالامر پافشاري‌ و اصرار استاد مطهري‌ در تصميم‌ خويش‌ بر رأي‌ آنان‌ فائق‌ گشته‌ به‌ طوري‌ كه‌ بر تصميم‌ او گردن‌ نهاده‌ و به‌ تحصيل‌ او در رشته‌ علوم‌ ديني‌ رضايت‌ مي‌دهند؛ و اين‌چنين‌ است‌ كه‌ خدا دين‌ خود را ياري‌ مي‌دهد. 

‌به‌ سن‌ دوازده‌ سالگي‌ - يعني‌ در سال‌ 1311 شمسي‌ - به‌ حوزه‌ي‌ علميه‌ي‌ مشهد عزيمت‌ نموده‌ و تحصيل‌ علوم‌ ديني‌ را آغاز مي‌كند. در اين‌ دوران‌ باز يكي‌ ديگر از فرازهاي‌ حساس‌ زندگي‌ استاد مطهري‌ كه‌ نقش‌ بسيار تعيين‌ كننده‌ در حيات‌ علمي‌ و معنوي‌ او و نيز نقشي‌ مؤ‌ثر در حيات‌ ايدئولوژي‌ اسلامي‌ داشته‌ است‌ نمايان‌ مي‌گردد. انديشه‌هاي‌ مربوط‌ به‌ خداشناسي‌ سخت‌ او را به‌ خود مشغول‌ مي‌دارد به‌ طوري‌ كه‌ خواب‌ و استراحت‌ را از او باز مي‌گيرد، روز را در اين‌ انديشه‌ به‌ شام‌ و شام‌ را به‌ صبح‌ مي‌رساند. روزها و شبها سپري‌ مي‌شود، هفته‌ها و ماهها و سالها مي‌گذرد و استاد مطهري‌ در اين‌ دغدغه‌هاي‌ روحي‌ به‌ سر مي‌برد، شك‌ و حيرت‌ وجود او را فرا مي‌گيرد؛ به‌ اصالت‌ و اهميت‌ اين‌ افكار و دغدغه‌هاي‌ روحي‌ پي‌ مي‌برد كه‌ اگر اين‌ مسائل‌ براي‌ او حل‌ نگردد و از اين‌ وادي‌ حيرت‌ به‌ سرزمين‌ يقين‌ و ايمان‌ پاي‌ ننهد در هر موضوع‌ ديگر انديشه‌ كردن‌ جز اتلاف‌ وقت‌ نخواهد بود؛ و لذا مقدمات‌ عربي، فقهي، اصولي‌ و منطقي‌ را تنها از آن‌ جهت‌ مي‌آموخت‌ كه‌ بتوانند او را آماده‌ي‌ بررسي‌ سخن‌ فيلسوفان‌ بزرگ‌ بنمايند و لذا از همان‌ دوران، فيلسوفان‌ و عارفان‌ و متكلمان‌ تنها به‌ اين‌ دليل‌ كه‌ آنها را قهرمانان‌ صحنه‌ اين‌ انديشه‌ها مي‌دانست‌ در نظرش‌ بزرگ‌ مي‌نمودند؛ و لذا مرحوم‌ آقا ميرزامهدي‌ شهيدي‌ رضوي، مدرس‌ فلسفه‌ي‌ الهي‌ حوزه‌ي‌ مشهد در ميان‌ آن‌ همه‌ علما و مدرسين‌ حوزه، تنها كسي‌ است‌ كه‌ استاد مطهري‌ را شيفته‌ي‌ خود كرده‌ و