ادبیات نظری تحقیق و پیشینه آموزش پیش دبستانی و یادگیری مهارتهای روانی-حرکتی

فهرست مطالب:

-  خلاصه اي از فصل دوم
تاريخچه آموزش پيش دبستاني
- مارتين لوتر
كمينوس
- جان لاك
- پستالوزي
- رابرت آون
تعريف دوره پيش‏دبستاني
ويژگيهاي كودك در دوره پيش‏دبستاني:
ب) رشد حركتي
1- رشد حركتي درشت
2- مهارتهاي حركتي ظريف
3- تفاوتهاي فردي در مهارتهاي حركتي
اهداف دوره پيش‏دبستاني
مهارتهاي رواني ـ حركتي در دوره دبستان
1- تعريف مهارتهاي رواني ـ حركتي
2- نظريه‏هاي كسب مهارتهاي رواني ـ حركتي
تحول حركت در كودكان دبستاني
مهارتهاي رواني ـ حركتي
جدول 2- مقوله‏هاي اصلي در حوزه رواني ـ حركتي (لطف آبادي، 1375؛ ص 27)
- سازگاري اجتماعي
روابط با همسالان
جدول 1-2: شاخص‏هاي رشد رفتار طبيعي
جدول 2-2 مراحل رشد رواني ـ اجتماعي اريكسون (به نقل از كاپلان و سادوك، 2003، ص 85).
2- نظرية روان شناسي فردي آدلر1
وظيفه مهدكودك و مراكز پيش دبستاني از ديدگاه آدلر
جدول شماره 2-3- تشخيص هدفهاي كودكان ناسازگار (درايكرز و كاسل، 1378، ص 69)
3- نظريه‏هاي رفتاري
4- نظريه‏هاي خانواده درخصوص ناسازگاري
- نظريه شناختي
پيشينه پژوهش
منابع فارسی
منابع لاتین








-  خلاصه اي از فصل دوم
در اين فصل ابتدا به تاريخچة آموزش پيش دبستاني پرداخته خواهد شد. در بحث از تاريخچه سعي مي شود از انديشه هاي تاثيرگذار در فرايند شكل گيري آموزش پيش دبستاني استفاده شود. علاوه بر اين دوره پيش دبستاني در حدود سني آن كه مودر اختلاف نظر است، تعريف مي‏شود. ويژگي هاي كودكان در دوره پيش دبستاني اعم از رشد جسماني، رشد حركتي به دنباله مباحث گفته شده مي‏آيد. از مولفه هاي مهم هر دورة آموزشي، بيان اهداف آن دوره است. بحث اهداف دورة پيش‏دبستاني در ادامه فصل گفته مي شود و سپس دو متغير اصلي پژوهش يعني مهارتهاي رواني ـ حركتي و سازگاري اجتماعي بحث خواهند شد. دربارة مهارتهاي رواني ـ حركتي سعي شده ديدگاههاي مختلف ارائه شود و همچنين دربارة سازگاري اجتماعي، در بحث مهارتهاي رواني ـ حركتي، ديدگاه گزل و در بحث سازگاري اجتماعي، ديدگاه آدلر زيربناي تئوري اين پژوهش قرار گرفته اند. در بخش پيشينه پژوهش نيز سعي شده تا جاي ممكن سيماي فعلي پژوهشهاي داخلي و خارجي ارائه شود.

تاريخچه آموزش پيش دبستاني
تعليم و تربيت انسان از بدو تولد تا پايان زندگي ادامه دارد و درخصوص شيوه‏هاي يادگيري و ياددهي انسان، نظرپردازيهاي گوناگوني صورت گرفته است.  سالهاي زيادي مردم بر اين باور بودندكه كودكان به صورت افراد بالغ پيش ساخته، اما مينياتوري به دنيا مي آيند. اين ديدگاه در قرون وسطي غالب بود و چنين فرض مي‏شد كه كودك، بزرگسال كوچك است و از نظر شيوه رفتار نيز با او مثل بزرگسال رفتار مي‏كردند. به محض اينكه كودكان مي‏توانستند راه بروند و گفتگو كنند، به اجتماع بزرگسال مي‏پيوستند، در بازيهاي آنان شركت مي‏كردند، به كارهاي آنان مشغول مي‏شدند و مثل آنها لباس مي‏پوشيدند. در اصل، مردم بين كودكان و بزرگسالان تفاوتي قائل نبودند. نظر آنان چنان بود كه گويا از ابتدا، بدن و شخصيت كودكان از روي طرح بزرگسالان پيش‏سازي شده است. (كرين، 1371؛ كارين1، 2000).
به تدريج بر اثر تلاشهاي افرادي نظير روسو، پستالوزي و هربارت، اين ديدگاه شكل گرفت كه كودك همان بزرگسال كوچك نيست، بلكه ويژگي‏ها و خصوصيات منحصر به فردي دارد كه او را از بزرگسالان كاملاً متمايز مي‏كند. فروبل در راستاي تقويت اين ديدگاه و از سكه انداختن ديدگاه رايج پيش ساخته‏نگري، اولين كودكستان را به نام «باغ كودكان» بوجود آورد و اعتقاد داشت براي آموزش كودكان بايد محيط غني شده اي فراهم كرد. كودكستانها در اوايل قرن بيستم، تحت نفوذ و تاثير نظريه‏پردازاني چون ماريا مونته سوري دچار تغييراتي شدند و خود ماريا مونته سوري تحت تاثير سگن و ايتارد بود و از تجارب و يافته‏هاي آنان استفاده كرد. بعد از 1940، كودكستانها گسترش يافتند و افرادي چون جان ديويي، متفكر و نظريه‏پرداز آمريكايي، ايده‏هاي ارزشمندي در اين خصوص ارائه دادند و يكي از شاگردان جان ديويي، انديشه‏هاي او را دنبال كرد كه نتيجه اين كوشش‏ها، تاسيس رشته آموزش و پرورش پيش‏دبستاني در دانشگاهها بود و اين شاگرد فعال و نوآور كسي نبود جز «پتي اسميت ميل». به هر حال، ظهور كودكستان در ابتدا بر محورهايي چون ارتباط با خانواده، آموزش والدين و رفع مشكلات آنها متمركز بود، ولي از آن زمان تا به حال كودكستانها دچار تغييرات زيادي شده‏اند. (مفيدي، 1372)
شورتز1 (به نقل از رئوف، 1370) نخستين كودكستان را در آمريكا تاسيس كرد و اين كار مورد استقبال زيادي قرار گرفت. در اوايل قرن بيستم، دانشگاه‏هاي زيادي در كشورهاي اروپايي و آمريكايي دست به اقداماتي درخصوص تعليم مربيان زدند كه به امر آموزش و پرورشِ  پيش‏دبستاني مشغول شوند. در اثر رشد كودكستانها و بروز جنگ جهاني دوم، آموزش پيش‏دبستاني مورد توجه بيشتر قرار گرفت و تغييرات جوامع، لزوم برنامه‏ريزي جدي‏تر را در اين باره تقويت كرد.
در كشور انگلستان، آموزش قبل از دبستان، به صورت مراكزي از جمله مهد كودك و كودكستان ارائه مي‏شود و در برخي از مراكز اين كشور، چنين موسساتي در داخل مدارس ابتدايي تاسيس شده‏اند و حيطه سني آموزش قبل از دبستان در اين كشور، سنين 2 تا 5 سالگي را دربر مي‏گيرد. در سال 1870 قانوني وضع شد مبني بر اينكه تحصيلات دورة ابتدايي در 5 سالگي شروع شود و بعداً مقرر گرديد تا سن 11 سالگي بايستي تحصيلات ابتدايي به پايان برسد. (بازرسان سلطنتي انگلستان، 1373). در كشور سوئد، اولين مركز خدمات دوران اوليه كودكي در سال 1854 گشوده شد و در سال 1890، اولين كودكستان مبتني بر انديشه هاي فروبل در اين كشور تاسيس گرديد. و در اوايل سالهاي تاسيس، اين مراكز به كودكان متعلق به خانواده‏هاي ثروتمند اختصاص داشتند. علاوه بر استفاده از نظريات فروبل در سيستم آموزشي سوئد، انديشه‏هاي مونته سوري نيز آموزش پيش‏دبستاني اين كشور تاثير گذاشت. شايد بتوان حدس زد كه دليل تداوم انديشه‏هاي فروبل، ظهور نظريه‏پردازاني چون اريكسون، گزل، پياژه بوده است. همچنين در راستاي گسترش مراكز پيش‏دبستاني، كشور سوئد همگام با بسياري از كشورها، در سال 1991 اعلام كرد كه تمامي كودكان بالاي سن 18 ماه را در مهدكودك‏ها مي‏پذيرد، به شرط اينكه والدين مشغول به تحصيل يا كار باشند. نظام آموزشي كشور سوئد، تحت تاثير انديشه‏هاي فروبل رويكردي رشد محور ارائه داد. علاوه بر اين، از كتابهاي مخصوص خواندن، نوشتن و حساب كردن كه بدين منظور طراحي شده اند، استفاده مي‏كند. به دليل تاكيد خاص آموزش و پرورش پيش‏دبستاني در كشور سوئد، بر روي مسائل فرهنگي از موسيقي، نمايش عروسكي، آواز خواندن و هنرهاي نمايشي تاكيد مي‏شود و هدف اين آموزشها، ايجاد روحيه دموكراسي، برابري و مسئوليت است. (پاكاريان، 1376).
در اين بخش به معرفي مختصر انديشه‏پردازاني كه در شكل گيري امروزي ايده هاي مربوط به آموزش پيش‏دبستاني نقش داشته اند، مي پردازيم.
- مارتين لوتر
مارتين لوتر از صاحبنظران قديمي است كه در زمينه تربيت كودك نظرپردازي كرده است. شايد بتوان او را به نوعي از نخستين كساني دانست كه به اهميت اين دوران پي برده است. او از نخستين كساني است كه به ارزش آموزش و پرورشِ كودك، در زمان رنسانس پي برد و در بيان اهميت اين دوره مي گويد: «چون پدران و مادران اغلب نادان، خودخواه و گرفتار هستند، وظيفه شهرداران است كه آنها را وادار كنند تا كودكان خود را به آموزشگاه بفرستند. براي آماده كردن افراد جهت كارهاي مختلف، بايد آموزشگاههاي مخصوص برپا كرد و به كودكان با استعداد و باهوش امكان داد تا به تحصيلات عالي بپردازند. روش آموزش بايد متكي به ميل و ذوق كودك و از روي عقل و دليل انتخاب شده باشد (پارسا، 1367).